Vroeg of laat komt iedereen in aanraking met een groot verlies. Rouwen doe je als je veel om iemand of iets geeft. Dit kan leiden tot een wirwar aan gedachten, emoties en gevoelens. Deze kunnen soms onbegrijpelijk zijn. Onszelf en anderen verbazen. Toch is dit in het algemeen heel normaal gedrag.
Rouw is universeel, maar ook uniek en eigen. Want hóe iedereen ermee om gaat, dat is voor iedereen anders.

Eerst even de term rouwverwerking toegelicht. De meningen zijn namelijk verdeeld of je deze term mag gebruiken. Want afval verwerk je tenslotte, maar rouw verwerk je niet. Rouw blijft bij je en heb je een plaats te geven in je hoofd én je hart.
In die zin is het dus ook rouw verwerken; je rouw bewerken. Als je rouwt, ben je hard aan het werk. Vandaar dat je ook zo moe kan zijn!

Rouwen is het heropbouwen van je leven en zo leren omgaan met dat grote verlies. In verloop van tijd ben je zowel met je verdriet bezig als ook met afleiding en ontspanning. En ga je weer een toekomst zien. Maar dan zonder jouw dierbare. Je gaat ervaren dat je niet meer verdrinkt in je verdriet maar ook je verdriet niet verdringt.

Voorheen sprak men van de 5 fases (stadia) van rouw: ontkennen, woede, onderhandelen, depressie en aanvaarden. Dit rouwmodel is echter achterhaald omdat hiermee de aanname werd gedaan dat iedereen dezelfde fases in dezelfde volgorde doorloopt en daarmee de rouw verwerkt is. En bovendien dat als je niet op die manier rouwt, je niet normaal, niet gezond of zelfs ‘fout’ rouwt.

Daarna kwamen de 4 rouwtaken: De werkelijkheid van het verlies onder ogen zien, de pijn van het verlies ervaren, je aanpassen aan de wereld na dit verlies, weer leren genieten en herinneringen bewaren. Ook hierbij lijkt gesuggereerd dat er sprake is van een volgorde in stappen, van afronding van een proces en van ‘goed of fout’ rouwen.

Tegenwoordig is het Duale Proces Model meer gangbaar om het rouwproces te beschrijven. Het proces met een verlies en een herstel gerichte beweging. Een slingerbeweging waarbij je continu heen en weer beweegt tussen die beide bewegingen om met je verlies om te gaan.

Het lijkt op het zigzaggen in een roeibootje tussen twee eilandjes.  Al spreek ik zelf liever van drie eilandjes. Van een drietal thema’s die steeds terugkeren in het verweven van je rouw in je leven:

• Het herinneren, het stil staan bij het verlies en het koesteren van de mooie herinneringen.
• Het aanvaarden, het accepteren dat die vreselijke situatie waarheid is geworden. Dit is overigens niet hetzelfde als zeggen dat het oké is dat jouw dierbare er niet meer is.
• Het leven mét het gemis. Het leren leven met een werkelijkheid waarvan je wilt dat het niet waar is. Het verweven van jouw rouw in je leven.

Je krijgt tenslotte telkens weer te maken met mijlpalen in je leven. Die momenten als een trouwdag, het krijgen van kinderen of promotie maken. Maar ook de jaarlijks terugkerende dagen zoals kerst, verjaardagen, sterfdagen. Grote en kleinere momenten waar je dierbare niet bij kan zijn. Steeds weer word je daaraan herinnerd, heb je die situatie (weer) te accepteren en heb je jouw draad van het leven weer op te pakken.

Rouwen kost nu eenmaal tijd. Over het algemeen wordt met de tijd het verdriet zachter en staat het gemis niet meer zo op de voorgrond. Je leert weer te genieten van dingen in het leven.
Hoe snel dat gaat is lastig te zeggen. De één herpakt zich al na een paar maanden, voor de ander voelt het na jaren nog net zo intens als in het begin. Aan rouw zit dan ook geen tijdslimiet. Voor iedereen is het anders. Maar over het algemeen gaan de meeste mensen zich wel weer beter voelen.

Zo rondom en na de uitvaart moet er vaak veel geregeld worden. Dat vraagt al je aandacht en kan soms ook helpend zijn doordat het je tijdelijk wat afleidt van je verdriet.
De emotionele kant blijft er natuurlijk ook. Rouwen is emotioneel, mentaal én lichamelijk. Juist enkele weken of maanden na de uitvaart wordt de aandacht minder en komen de emoties los. Het dagelijks leven gaat weer door, maar jouw leven staat (nog) stil.

Rouwen kan verschillende verschijnselen met zich meebrengen. Zo kan je gevoelens van verdriet, boosheid, schuld of spijt ervaren. Overigens ook opluchting dat ‘het’ achter de rug is of tevredenheid over hoe de uitvaart verlopen is. Ook kan je slecht slapen, veel malen, nergens zin in hebben, je slecht kunnen concentreren, je eenzaam voelen. Maar rouw kan ook hele lichamelijke reacties geven als: hoofdpijn, moeheid, buikpijn.

Wat je voelt bij rouw is voor iedereen anders. Er is geen handleiding voor hoe te rouwen. Iedereen rouwt op een eigen manier.

Niemand kan je precies vertellen hóe je moet rouwen. En helaas bestaat er geen stappenplan met stappen die je kan nemen om ‘goed’ te rouwen. Rouwen doe je zelf, maar je hoeft het niet alleen te doen. Doe het liever samen.
Iedereen rouwt op zijn eigen manier. Maar over het algemeen zijn deze handvatten veelal helpend:

• Slaap bij, rust uit en zorg voor wat routine op de dag.
• Vraag hulp en aanvaard hulp ook
• Deel je verhaal met woorden of op een anderen manier. (Maar het hoeft niet!)
• Doe energie op, kom in beweging
• Wees lief voor jezelf. Laat je emoties er zijn.
• Neem de tijd die jij nodig hebt.

Is jouw dierbare overleden en heb je het gevoel dat je vastloopt in je dagelijks functioneren? Dat je daar ook wel wat hulp bij kan gebruiken? Een luisterend oor, uitleg over rouw en handvatten hoe om te gaan met het verlies. Overweeg dan om contact op te nemen met een professionele rouwbegeleider.

Traan en een Lach
Gecertificeerd Rouwbegeleider Marinka de Groot
info@traaneneenlach.nl
Www.traaneneenlach.nl